Στις 8 Μαρτίου του 1857, οι εργάτριες μιας κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, συμμετείχαν σε μια μεγάλη εκδήλωση διαμαρτυρίας απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Αυτή η απεργία διαλύθηκε βίαια από την αστυνομία της πόλης, όμως το γυναικείο εργατικό κίνημα μόλις είχε γεννηθεί. Είχε γίνει η αρχή για ένα σκληρό αγώνα για τα δικαιώματα της γυναίκας, στην εργασία αλλά και στην εκτός εργασίας ζωή της. Σε ανάμνηση αυτής της γυναικείας εξέγερσης, η 8 η Μαρτίου κάθε χρόνο καθιερώθηκε σαν διεθνής ημέρα της γυναίκας, ο πρώτος εορτασμός της οποίας έγινε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Έπειτα, μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, καθιερώθηκε η 8η Μαρτίου ως επίσημη Αργία.

Αυτό το παγκόσμιο κίνημα έφθασε φυσικά και στην Ελλάδα. Η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία αναβαθμίστηκε, τουλάχιστον θεσμικά, όταν το 1952 με τον νόμο 2159 οι Ελληνίδες απέκτησαν το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι». Μπορούσαν δηλαδή πλέον να ψηφίζουν στις δημοτικές και βουλευτικέ εκλογές, αλλά και να υποβάλουν υποψηφιότητα σε αυτές για να εκλεγούν. Πρώτη Ελληνίδα βουλευτής ήταν η Ελένη Σκούρα που έβαλε υποψηφιότητα με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός». Στη συνέχεια, η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, που από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

 

Η 8η του Μάρτη λοιπόν, είναι μια ημέρα ξεχωριστή, καθώς έχει καθιερωθεί σαν η Παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας και ημέρα των δικαιωμάτων της, τονίζοντας την ισότητα των δύο φύλλων. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα;

Όχι βέβαια. Αν όμως αναφερόμαστε για τις δημοκρατικές χώρες της Δύσης, σίγουρα ναι. Για τον υπόλοιπο κόσμο όμως, πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, ούτε σκέψη για ισότητα και ίσα δικαιώματα των δύο φύλων. Εκεί απουσιάζει η παιδεία, που είναι το ύψιστο αγαθό που ανοίγει τους ορίζοντες, τους ουρανούς της ελευθερίας, τις πηγές της γνώσης και της κρίσης, ενώ η ανυπαρξία του φεμινιστικού κινήματος είναι φανερή. Η όποια απόπειρα πνίγεται στο αίμα πριν καλά καλά αρχίσει. Οι γυναίκες απουσιάζουν από τα κοινά. Η έξοδος από το σπίτι είναι απαγορευτική. Η κυκλοφορία περιορισμένη. Ο φόβος κυριαρχεί σε κάθε βήμα της. Η απαγόρευση των γονέων, των αδελφών, του άνδρα, τη δεσμεύει. Η κοινωνία είναι συντηρητική. Καμιά σκέψη για αποδοχή χειραφέτησης της γυναίκας. Αυτή που την πέτυχε, στα προηγμένα κράτη, ύστερα από σκληρούς αγώνες. Και μόνο το γεγονός ότι μια γυναίκα που βιάζεται, θανατώνεται από τους γονείς και τους αδελφούς, για την οικογενειακή τιμή, ενώ ο δράστης κυκλοφορεί ελεύθερος, αποδεικνύει τη θέση της, σ’ αυτές τις κοινωνίες.

Στο παγκόσμιο στερέωμα, στο πέρασμα των χρόνων, σε τόσους πολιτισμούς, σε τόσες ιστορικές στιγμές, έλαμψε ένα πλήθος Γυναικών, για να δείχνει το δρόμο στις επερχόμενες, να τις κάνουν υπερήφανες, να κρατούν ψηλά το κεφάλι και να λησμονούν τα εκατομμύρια των γυναικών που σαν ανθοδέσμες στολίζουν κανάλια, πίστες και περιοδικά. Τι και αν είναι παραδεκτό και κάθε ημέρα επιβεβαιώνεται. Πίσω από έναν επιτυχημένο άνδρα κρύβεται μια υπέροχη γυναίκα. Κινείται αθόρυβα στη σκιά του. Γιατί παραμένει ανδροκρατούμενος, παρά τις προόδους, ο χώρος της επιστήμης, της πολιτικής, της επιχείρησης. Βήματα γίνονται σημαντικά. Πριν από τρεις μήνες, γυναίκα απέσπασε ένα εκατομμύριο ψήφους παραπάνω από τον άνδρα συνυποψήφιό της για την ανάδειξη ηγέτη υπερδύναμης χώρας. Άλλο αν δεν εκλέχτηκε λόγω του συστήματος.

Η γυναικεία αναγνώριση σημειώνεται με αργά βήματα. Στην Ελλάδα, ημέρα με την ημέρα, όλο και περισσότερες γυναίκες κατακτούν τους χώρους της πολιτικής, της επιστήμης, της επιχείρησης. Το άρωμα γυναίκας διεισδύει όλο και περισσότερο στις ανώτατες βαθμίδες αφού αυτές είναι ιδιαίτερα δημιουργικές, εργατικές, διορατικές και επικοινωνιακές σε υψηλότερο επίπεδο από τους άνδρες, αποτελεσματικές και ηθικές. Αλλά και στη μόρφωση δεν υστερούν έναντι των ανδρών, όπως οι στατιστικές το επιβεβαιώνουν. Σταδιακά ελέγχει την πορεία της ζωής της.

Ο δρόμος των γυναικών προς την εξέλιξη και την επιτυχία είναι χωρίς επιστροφή κι ας είναι ακόμη μια μειοψηφία. Εκείνο όμως που ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούν, είναι πως οι μεγαλύτερες ανθρώπινες ιδέες και αλλαγές ξεκίνησαν πάντα από μειοψηφίες.

Κρατώντας, λοιπόν, στη μνήμη μας και στην καρδιά μας το σπουδαίο κοινωνικό ρόλο που διαδραμάτισε η γυναίκα, στην Ελλάδα σε περιόδους κρίσης, ας ευχηθούμε και εμείς με τη σειρά μας ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ.

Παναγιώτης Βελής
Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ ε.α. Οικονομολόγος